موزه ی پارس یا عمارت کلاه فرهنگی شیراز

شیراز به داشتن بناهای فراوان از دوران قبل از اسلام و عصر اسلام شهرت دارد. بخشی از این بناها امروزه به موزه هایی تبدیل شده اند که آثار گرانبهای تاریخی مکشوفه در استان فارس را به نمایش گذاشته اند. از جمله این بناهای زیبا که به موزه تبدیل شده اند می توان از عمارت کلاه فرنگی نام برد.

عمارت کلاه فرنگی در میان باغ زیبایی به نام باغ نظر بنا شده است و در روزگار وکیل این عمارت باشکوه محل پذیرایی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است. بنا به وصیت کریم خان زند، جسد وی را در شاه نشین شرقی عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکیل نامیدند.
این عمارت مشتمل بر هشت ضلع است که بوسیله اره های سنگی یکپارچه و تزیینات کاشی کاری بانقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه و صحنه های الهام گرفته از قصه ها و داستان های قدیمی تزیین شده است . داخل بنا شامل یک تالار، مرکزی گنبد دار و چهار شاه نشین جانبی است که حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد.
سطوح داخلی عمارت شامل طاق ها، میان طاق ها، مقرنس کاری ها و طاقچه ها است که تمامی نقوش داخل عمارت مشتمل بر طرح های اسلیمی و گل و مرغ می باشد و در میان تالار یک حوض یکپارچه از سنگ مرمر قرار دارد.
این عمارت از سال ۱۳۱۵ شمسی به موزه تبدیل و عنوان پارس بر آن نهاده شد. آثار و اشیا موجود در آن، شامل اشیا ماقبل تاریخ، تاریخی و دوران اسلامی است. از جمله این آثار ظروف سفالی، مفرغی، کتب خطی، تابلوهای نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف می باشد. 

آن انواع اشیاى عتیقه دیده مى‌شود که مهمترین آنها عبارتند از:

- قرآن هاى نفیس خطى که یکى از آنها به خط حضرت على (ع) است و به حرم مطهر شاه‌چراغ هدیه شده بوده است. دیگرى قرآنهاى خطى مربوط به سال ۷۵۴ ه.ق که ملکه تاش خاتون آنها را به شاه‌چراغ هدیه کرده است. همچنین قرآن معروف به هفده منى دروازه قرآن به خط سلطان ابراهیم، نوه‌ى شاهرخ تیموری نیز دیده مى‌شود.

- ظروف مربوط به دوره‌هاى پیش از اسلام، سلجوقیان و صفویه و همچنین شمشیر شخصى کریمخان زند که دو بیت زیر بر آن نوشته شده است: 

این تیغ که شیر فلکش نخجیر است                        شمشیر وکیل، آن شه کشورگیر است 

پیوسته  کلید فتح دارد  در  دست                           آن دست که بر قبضه‌ى این شمشیر است 

- قلیان مینا کارى فلزى متعلق به کریمخان

- تعدادی تابلوى نفیس 

پس از مرگ کریمخان وی را در اینجا به خاک سپردند و آقا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ شمسی به دلیل کینه توزی دستور نبش قبر وی را داد و استخوان های او را به کاخ گلستان منتقل کردند و مجدداً در زمان پهلوی اول استخوانها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد. (آقاى على محمدى، نویسنده‌ى محترم کتاب شیراز بهشت ایران، نوشته است که در سال ۱۳۸۱ اداره کل میراث فرهنگى فارس در هنگام تعمیرات کف عمارت، جسد کریمخان زند را یافته است، در حالیکه مسئولین موزه ادعا مى‌کنند که در زمان رضاخان استخوانهاى کریمخان را از کاخ گلستان به اینجا بازگردانده‌اند)